Ρίμινι 1, 124 62, Χαϊδάρι
Τηλ: +30 210 5831525, Fax: +302105832153
ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ
Δ/ντής: Καθηγητής Ε.Ι. Μποβιάτσης
Γλοιώματα
Τα γλοιώματα είναι οι συχνότεροι πρωτοπαθείς όγκοι του εγκεφάλου (προέρχονται δηλαδη απο τα ίδια τα εγκεφαλικά κύτταρα). Ανάλογα με τα κύτταρα από τα οποία προέρχονται, τα γλοιώματα διακρίνονται σε αστροκυττώματα, ολιγοδενδρογλοιώματα, επενδυμώματα κ.ο.κ. Ωστόσο μεγαλύτερη σημασία για τη θεραπεία και την πρόγνωση έχει ο ιστολογικός βαθμός (grade) του όγκου.
Τα γλοιώματα πρώτου βαθμού (WHO 1) έχουν καλοήθη βιολογική συμπεριφορά και η χειρουργική αφαίρεσή τους, εφόσον είναι εφικτή, ισοδυναμεί με ίαση. Απαντώνται κυρίως σε παιδιά.
Τα γλοιώματα δευτέρου βαθμού (WHO 2) ή γλοιώματα χαμηλής κακοήθειας, είναι βραδέως αναπτυσσόμενοι όγκοι, οι οποίοι όμως έχουν την τάση να αναπτύσσονται διάχυτα μέσα στον εγκέφαλο. Με την πάροδο του χρόνου, τα χαμηλόβαθμα γλοιώματα τείνουν να παρουσιάζουν κακοήθη βιολογική συμπεριφορά. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά υποτροπής, σημαίνει πως το χειρουργείο από μόνο του σπάνια είναι αρκετό και η θεραπεία συμπληρώνεται με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
Τα γλοιώματα τρίτου και τέταρτου βαθμού (WHO 3/4) είναι κακοήθεις όγκοι οι οποίοι αναπτύσσονται ταχέως, προκαλώντας καταστροφή του παρακείμενου εγκεφαλικού ιστού. Η θεραπεία συνίσταται σε όσο το δυνατόν εκτενέστερη χειρουργική αφαίρεση του όγκου, ακολουθούμενη απο ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Η θεραπεία των γλοιωμάτων αποτελεί μια θεραπευτική πρόκληση. Απαιτεί εμπειρία και χρήση υψηλής τεχνολογίας ώστε να επιτευχθεί η ολική -ή κατά το δυνατόν μέγιστη- χειρουργική αφαίρεση του όγκου και άριστη συνεργασία μεταξύ ογκολόγων και ακτινοθεραπευτών. Στην κλινική μας, όπως και στα περισσότερα σύγχρονα νευροχειρουργικά κέντρα, εφαρμόζονται προεγχειρητικά και διεγχειρητικά εξειδικευμένες τεχνικές προκειμένου ο όγκος να αφαιρεθεί ολικά και με ασφάλεια: Προεγχειρητικά, ο σχεδιασμός του χειρουργείου γίνεται, πέρα από την χρήση της κλασσικής αξονικής και Μαγνητικής Τομογραφίας, με τη χρήση Λειτουργικής Μαγνητικής Τομογραφίας και Δεσμιδογραφίας. Διεγχειρητικά, χρησιμοποιούμε τον διεγχειρητικό νευροφυσιολογικό έλεγχο, κρανιοτομίες εν εγρηγόρση (δηλαδή με τον ασθενή ξύπνιο) και τεχνικές ανοσοφθορισμού (5-ALA) για την εξαίρεση των όγκων με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια.
Πάνω: Κακόηθες γλοίωμα δεξιού κροταφικού λοβού.
Κάτω: Ολική εξαίρεση του γλοιώματος με τη χρήση 5-ALA (Αρχείο Λ. Σταυρινού)
Η κρανιοτομία "εν εγρηγόρση" είναι μία τεχνική χειρουργικής του εγκεφάλου κατά την οποία ο ασθενής είναι σε εκγρήγορση, δηλαδή ξύπνιος. Η τεχνική χρησιμοποιείται προκειμένω να χαρτογραφηθούν και να παρακολουθηθούν κρίσιμες (eloquent) περιοχές του εγκεφάλου, δηλαδή περιοχές με σημαντική λειτουργικότητα, οι οποίες δεν μπορούν να παρακολουθηθούν αξιόπιστα αν ο ασθενής είναι υπό γενική αναισθησία.
Πάνω: Χαμηλόβαθμο γλοίωμα (WHO 2) αριστερόυ βρεγματικού λοβού.
Κάτω: Ολική εξαίρεση του όγκου. Η επέμβαση έγινε με την ασθενή ξύπνια, ωστε να γίνει διεγχειρητική χαρτογράφηση της ομιλίας.
(αρχείο Λ. Σταυρινού).
Προεγχειρητική Μαγνητική Τομογραφία. Δείχνει Γλοίωμα εντός του κοιλιακού συστήματος του εγκεφάλου. (Αρχείο Λ. Σταυρινού).
Μετεγχειρητική Μαγνητική Τομοργαφία: Ολική αφαίρεση του όγκου με διημισφαιρική διαμεσολόβιο προσπέλαση (Αρχείο Λ. Σταυρινού)
Προεγχειρητική Μαγνητική Τομογραφία: Χωροκατακτητική Εξεργασία στην περιοχή του αριστερού παρεγκεφαλιδικού σκέλους με αρχόμενη διήθηση του εγκεφαλικού στελέχους (Αρχείο Λ. Σταυρινού)
Μετεγχειρητική Μαγνητική Τομοργαφία: Ολική αφαίρεση του όγκου με προσπέλαση διαμέσου του χοριειδούς και μυέλινου ιστίου της παρεγκεφαλίδας (telovelar approach) (Αρχείο Λ. Σταυρινού)
Μερικοί όγκοι απαιτούν εξειδικευμένες χειρουργικές προσπελάσεις βάσης κρανίου. Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιείται συνδυασμός τεχνικών, όπως νευροπαρακολούθηση, νευροπλοήγηση και διεγχειρητικές απεικονίσεις. Οι τεχνικές αυτές αυξάνουν την ασφάλεια του χειρουργείου, ειδικά όταν αυτό γίνεται κοντά σε κρίσιμες εγκεφαλικές δομές, ωστόσο δεν υποκαθιστούν την ανάγκη για βαθιά γνώση της χειρουργικής ανατομίας.
Προεγχειρητική Μαγνητική Τομογραφία: Εκτεταμένη Χωροκατακτητική Εξεργασία δεξιού έσω κροτάφου (Αρχείο Λ. Σταυρινού)
Μετεγχειρητική Μαγνητική Τομοργαφία: Ολική αφαίρεση του όγκου με χρήση ανοσοφφθορισμού 5-ALA και συνεχή υποφλοιώδη διέγερση προκειμένου να εξασφαλιστεί η ακεραιότητα της έσω κάψας, δηλαδή της κινητικής οδού. Η ασθενής εξήλθε την 4η μετεγχειρητική ημέρα, σε άριστη κατάσταση (Αρχείο Λ. Σταυρινού)